Het kopen en verkopen van aandelen
Zoals al aangegeven koop je aandelen omdat je rekent op een waardestijging van de aandelen (de koerswinst) of omdat je rekent op een stabiel dividend (deel van de winst die jaarlijks wordt uitgekeerd).
Sinds de komst van het internet is het kopen van aandelen veel makkelijker geworden. Je kan met een druk op de knop aandelen kopen en verkopen, via een online broker. Het handelen in aandelen is hierdoor erg toegankelijk geworden. Wel is deze handel aan strenge regels verbonden en mag alleen officiële toegelaten instellingen die handel verzorgen. In Nederland is die instelling Euronext Amsterdam, in Brussel is dat Euronext Brussels. Beiden maken deel uit van het internationale beurzenbedrijf Euronext, dat nog vestigingen heeft in Londen, Lissabon en Parijs.
Iedereen die een aandeel wil kopen of verkopen moet dat doen via de beurs. Dat gaat natuurlijk niet rechtstreeks, je moet gebruik maken van een tussenpartij: de bank of broker. Bij deze instelling moet je allereerst over een effectenrekening beschikken. Dit is een online rekening waarin wordt bijgehouden welke aandelen je in bezit hebt. Traditionele banken rekenen doorgaans jaarlijks een bewaarloon aan voor elk aandeel dat in je effectenrekening zit. De meeste internet brokers doen dat niet wat op zich al een enorme kostenbesparing kan zijn.
Kies je voor een bank of een broker?
Via de bank of broker krijg je de mogelijkheid om aandelen te kopen op diverse beurzen, zoals o.a. de beurs van Amsterdam, New York, Londen, Tokyo. Telkens wanneer je aandelen koopt of verkoopt zal de broker commissieloon of transactiekosten berekenen. Bij heel wat traditionele banken wordt een bepaald percentage van het orderbedrag berekend, bijvoorbeeld 2%. De broker: rekent meestal met vaste kosten per transactie. Hoe lager de kosten, hoe sneller je natuurlijk winst maakt als de koers van het gekochte aandeel begint te stijgen. De kosten zijn per broker en per te verhandelen product verschillend. Het lis belangrijk om de tarieven te vergelijken per product groep.
Bij de bij ene broker betaal je wat minder maar heb je ook minder mogelijkheden. Ik werk zowel met Lynx, de Giro en met Binck. Er zijn toch wel veel verschillen te merken, met name als het gaat om kosten maar ook gebruikersgemak. Lynx heeft een platform die goed werkt als je optie strategien in legt. Binck gebruik ik voor mijn dividend portefeuille en protrader voor het analyseren van grafieken. Op mijn de Giro rekening doe ik mijn daytrading activiteiten.
Banken houden vaak rekening met het geven van adviezen aan hun klanten waardoor de tarieven hoger zijn dan bij de gemiddelde broker. Tegenwoordig hebben beleggers minder behoefte aan adviezen, ze weten precies wat ze willen kopen of verkopen. Deze beleggers willen snel, efficiënt en goedkoop zaken doen. De online brokers komen tegemoet aan deze behoefte. Thuisbankieren via de computer is gebruikelijk, het beleggen kan dus gewoon vanaf de keukentafel. Via internet leg je je orders in op je rekening. De bereikbaarheid van de beurs is groot, je kunt 24 uur per dag, 7 dagen in de week orders doorgeven die worden uitgevoerd zodra de beurzen opengaan. Dat is gemakkelijk, want lang niet iedereen heeft de tijd om tijdens beursuren naar de bank te stappen.
Buitenlandse aandelen
Het kopen van buitenlandse aandelen is door de internationalisering van de financiële markten veel gemakkelijker geworden. Voor het kopen van aandelen buiten de eurozone is het nodig om euro’s om te wisselen in vreemde valuta. Sommige brokers regelen dat automatisch. Bij de verkoop van de aandelen worden de ontvangen vreemde valuta’s waarin de aandelen genoteerd zijn opnieuw omgezet in euro’s. Dit brengt valutarisico’s link naar artikel aandelen en risico met zich mee.
Het rendement dat je boekt op een buitenlandse investering in aandelen hangt zowel af van koersschommelingen van het aandeel zelf als de schommelingen in de valutakoers. Stel dat je in Amerika gekochte aandelen Tesla met 5% stijgen maar de waarde van de dollar daalt met 6% dan maak je zelfs verlies op een aandeel dat goed heeft gepresteerd. Dit valutarisico kan je dus je winst kosten en je zelfs met verlies achter laten. Anderzijds is het ook mogelijk dat eventuele winst nog groter wordt door een hogere koers van de buitenlandse valuta.
Welke verschillende orders kun je inleggen?
Over het algemeen plaats je een zogeheten bestensorder, dat wil zeggen een order die wordt uitgevoerd tegen beste prijs van dat moment. Zo kan het voorkomen dat je verwacht het aandeel te kopen voor 32,50 euro maar dat er uiteindelijk wordt gekocht voor 32,60 euro. Nadat de bank of broker je order heeft opgenomen gaat de order het handelssysteem in. De aankoop van je aandelen wordt uitgevoerd tegen de beste prijs die er op dat moment is. Voor grote bedrijven waarvan er veel aandelen zijn, is dat vrij eenvoudig. Tegenover je vraag staat altijd een aanbod dat beschikbaar is via de specialist die in dat specifieke aandeel handelt.
Naast de bestensorder kun je echter ook kiezen voor een zogeheten gelimiteerde order. Je zegt dan bijvoorbeeld tegen je broker dat je wel aandelen wil hebben, maar dat je limiteert tot x euro per aandeel. Is de prijs op dat moment of de hele dag over x euro dan krijg je geen aandelen geleverd.
Het kan ook zijn dat je aandelen wil verkopen. Ook dan kun je een gelimiteerde order opgeven. Je wilt bijvoorbeeld niet verkopen beneden x euro per aandeel. Is de koers gedurende de hele dag beneden deze koers, dan wordt er niet verkocht. Een bijzondere soort order is de stop-loss order. Je hebt bijvoorbeeld aandelen gekocht voor 10 euro. De koers is in een paar maanden opgelopen naar 15 euro. Die winst wil je niet meer verspelen dus je geeft een stop-loss-order op. Je zegt bijvoorbeeld dat de aandelen verkocht moeten worden als de koers beneden de 13,50 euro komt. Gaat het aandeel dalen en komt de prijs op 13,50 euro dan gaat je broker over tot verkoop.
Dagorder of doorlopende order
Als ik aan het daytraden ben leg ik regelmatig een kooporder in voor een aandeel met een bepaalde koers. Wanneer ik deze in mijn portefeuille heb dan leg ik direct een verkooporder in. Raakt de koers mijn verkoop koers aan wordt de order automatisch verkocht. Ik hoef dan niet continu naar de beurs te kijken wat er gebeurt. Dit kan via een dagorder, dan gaat de verkooporder aan het einde van de dag uit het systeem. Ook als hij de koers niet heeft bereikt. Leg je een doorlopende order in omdat je denkt dat de koers binnen nu en een paar dagen omhoog of naar beneden gaat dan blijft de order na het sluiten van de beursdag gewoon in het systeem staan. Raakt die dan na paar dagen de koers alsnog wordt de order automatisch uitgeoefend.
Gevolgen voor de koers
Bij een bedrijf met een lage liquiditeit worden er veel minder aandelen verkocht. Hier kunnen vreemde koerswijzigingen uit voort komen. Stel een bedrijf verhandeld dagelijks 2000 aandelen en iemand legt een order in van 1000 aandelen dan schiet de koers in een keer omhoog. Bij een verkooporder van 1000 gaat deze extreem hard naar beneden. Je kan in bij je broker inzien hoeveel orders er van een bedrijf worden ingelegd.
Als particuliere belegger heb je weinig te maken met de grote professionele partijen die op de beurs actief zijn. Toch is het niet onverstandig om de beweging van die grote jongens in de gaten te houden. Die grote partijen zoals pensioenfondsen en banken kopen voor tientallen miljoenen tegelijk aandelen of obligatiepakketten. Ondanks dit via een apart kanaal gebeurt kunnen hun bewegingen grote invloed hebben op de koersvorming.